Don’t judge a song by its cover (deel 3)

Onlangs kwam ik via een Google-moment terecht op een forum waarin de beste nummers uit de jaren '80 werden besproken. Het was een prettige lijst, maar de volgende uitspraak viel me op:

"RAF – Self Control, slechte cover van het originele meganummer van Laura Branigan." Bron: http://forum.fok.nl

RAF
RAF is een Italiaanse zanger die in werkelijkheid Raffaele Riefoli heet. In 1983 brengt hij samen met componisten Giancarlo Bigazzi en Steve Piccolo zijn eerste single Self Control uit. RAF is met name in zijn thuisland ontzettend populair. Uitzonderingen hierop zijn Self Control en het optreden tijdens het Eurovisiesongfestival in 1987 waar hij samen met Umberto Tozzi het nummer Gente di mare vertolkt.

Branigan
Laura Branigan daarentegen is wel alom in Europa bekend, met name voor haar covers. Zo nam ze eerder Umberto Tozzi's Gloria en Ti Amo voor haar rekening. Direct na de release van RAF's Self Control vertaalden producers Robbie Buchanan en Harold Faltermeyer het nummer voor Laura. Beide versies stonden tegelijkertijd in de hitlijsten, maar de cover van Branigan won ruimschoots van het origineel en werd een wereldhit. Sindsdien is Self Control onlosmakelijk met haar naam verbonden.

Eigen nummers
Ironisch genoeg had Branigan ook een paar minder succesvolle 'eigen' nummers die later als cover wel een grote hit werden. Zo schreef Michael Bolton in 1983 voor haar het nummer How am I supposed to live without you en behaalde in 1990 met zijn eigen versie een grote hit. I found someone uit 1986, ook mede geschreven door Bolton, werd in 1987 een klassieker voor Cher.

Een cover gecoverd
Ruim twintig jaar later wordt er nog steeds dankbaar gebruik gemaakt van Self Control. Luister maar eens naar Caramella, Infernal, Royal Gigolos, Hoodys, Naudo, Blue Life of de Spaanse zangeres Soraya.

Hoezo "RAF, een slechte cover van het originele meganummer van Laura Branigan"?

Ga terug naar de Homepage

Lees verder

Gedeelde smart

Interview met etnologe Martine de Bruin
door: Jipsa de Groot

Hoe typisch Nederlands is de smartlap*? En hoe origineel zijn de nummers van de Nederlandse levensliedvertolkers? Etnologe Martine de Bruin doet voor het Meertens Instituut onderzoek naar het Nederlandse levenslied en beantwoordt graag onze vragen. We zoeken haar op in haar kantoor aan de Joan Muyskensweg in Amsterdam. Een saai bunkerachtig gebouw, ingeklemd tussen de Amstel en de ringweg A10. Gelukkig blijkt De Bruin minder saai te zijn. Direct na onze eerste vraag steekt ze enthousiast van wal.

Hoe is de smartlap eigenlijk ontstaan?
“De term ‘levenslied’ stamt uit 1902, en is een vertaling van het Franse ‘chanson’. De liedjes gingen over het leven van de mensen op straat. Vaak gingen ze over het ‘Leven’ met een hoofdletter. Hoerenlopers en prostituees speelden de hoofdrol, als lijdend voorwerp of als vertellend personage."

Goede meezing-melodie
"Het levenslied uit die tijd verschilde van de huidige smartlap door de opvoedende en maatschappijkritische teksten. Net als het Franse chanson was het levenslied bedoeld als protest tegen de gegoede burgerij. Dit werd vaak niet begrepen door de luisteraars en de nummers hadden zo enorm succes als romantische liedjes. In de twee decennia na 1902 werden de teksten sentimenteler en laagdrempeliger, en ontstond ‘de snik’ in de stem zoals we die nu kennen. Daarbij kwam meer nadruk op de muziek te liggen. Die moest een goede meezing-melodie hebben.”

De smartlap is gebaseerd op het Franse chanson. Is er ook een relatie met oudere muziek uit Nederland?
“Naast teksten en melodieën van Franse chansons hergebruikten de levensliedzangers ook Nederlandse ‘volksliedjes’ uit de achttiende en negentiende eeuw. Deze liedjes waren bedoeld om het volk op te voeden, bijvoorbeeld door de Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen.”

Kun je voorbeelden noemen van covers in dit genre?
“Veel volkszangers zijn hun carrière begonnen met het zingen van bekende nummers van anderen. Hier zitten ook liedjes uit het begin van de twintigste eeuw bij. Zo zijn de tekst en melodie van het nummer Witte rozen van Andre Hazes ontleend aan een liedje uit de jaren 1920. Via bedelblaadjes, liedblaadjes die door armelui op straat werden verkocht, is het nummer destijds op straat beland en uiteindelijk door Hazes opgepikt.”

Goedkope liedboekjes
“Zanger, producer en songwriter Johnny Hoes gebruikte soms oude teksten, en componeerde daar dan eigen melodieën onder. Voor de Zangeres Zonder Naam schreef hij in 1971 bijvoorbeeld de hitsong Het soldaatje (de vier raadsels). De oudste optekening van deze tekst dateert uit de negentiende eeuw, maar hij zou zeker nog ouder kunnen zijn. Veel van de populairste liedjes werden namelijk niet genoteerd, vermoedelijk omdat ze zo algemeen bekend waren. Als ze al werden opgeschreven, was dit in goedkope liedboekjes. Deze werden later meestal niet bewaard. Hoe oud sommige moderne hits werkelijk zijn is helaas lastig te achterhalen.”

* In dit artikel worden smartlap en levenslied door elkaar gebruikt. Bekijk hoe het onderscheid tussen smartlap en levenslied bijvoorbeeld wordt uitgelegd.

Ga terug naar de Homepage

Lees verder

i Coldplay hanno copiato

Afgelopen weekend behaalde opnieuw een plagiaatkwestie de
kranten. Ditmaal claimt de van oorsprong Nederlandse gitarist Peter van Houten alias Peter van Wood dat het nummer Clocks van Coldplay uit 2002 ontleend is aan zijn nummer Caviar And Champagne uit 1982. De 83-jarige Van Wood, al jaren woonachtig en werkzaam als astroloog in Italië, speelde ooit in het Napolitaanse Trio Carosone.

In Van Woods huidige thuisland groeide de kwestie uit tot een nationale stemming. Het Italiaanse volk mocht afgelopen zaterdag per sms haar oordeel geven in het televisieprogramma TG2Punto. Van Wood 'won' met 56% en heeft inmiddels een advocaat in de arm genomen. Hij eist een miljoen euro van de Britse band. Van Wood geeft in deze clip zelf de overeenkomsten aan.

Overigens kreeg Coldplay in 2005 eerder kritiek voor het kopiëren van een bestaand nummer. Vergelijk het nummer Talk met het uit 1981 afkomstige Computerliebe / Computer Love van het Duitse Kraftwerk. Tussen deze twee nummers zijn absoluut overeenkomsten, maar dat is ook niet zo gek. Kraftwerk gaf namelijk zelf toestemming tot gebruik van hun nummer.

Ga terug naar de Homepage

Lees verder

Twee liedjes, één nummer: de mashup

Mashups in de muziek zijn, kortgezegd, mixen van twee nummers uit verschillende genres. Mashup is een levendig begrip. Vroeger werd het vooral gebruikt voor het mixen van muziek van één liedje met de vocalen van een ander.

De afgelopen jaren kregen de mashups van het Belgische Too many DJ's veel bekendheid. Hierbij kun je vaak niet meer horen wat (muziek of tekst) je nu van welk nummer hoort. Zo ontstaan geheel nieuwe nummers. De grootste hit van Too many DJ's is de mashup van TenCC's Dreadlock Holiday en Destiny's Childs Independent Woman. Andere voorbeelden vind je in deze lijst met mashups of in dit clipje. Lang niet alles werkt goed...

Een mashup die je nu kunt vinden, is die van Timbaland vs Salt 'n Pepa. De melodie van Timbalands The Way I are is gebaseerd op het snellere Push it van Salt 'n Pepa. Push it begon ooit als b-kant van de matig succesvolle single Tramp. Pas nadat DJ en producer Cameron Paul die versie onder handen nam, verkocht Salt 'n Pepa meer dan 1 miljoen singles van dit nummer. Het meest memorabele onderdeel van Push it (het synthesizer deuntje) is overigens weer 'geleend' uit het refrein van het nummer Moving in stereo van The Cars uit 1979 Ook haalde Salt 'n Pepa haar songteksten deels uit The Bird van The Time en You really got me van The Kinks.

Terug naar de mashup van Timbaland vs Salt 'n Pepa. Eén daarvan kun je hieronder zien:



Ga terug naar de Homepage

Lees verder

Pas op: reclameblok

Vooruit even reclame maken. Drummen, slagwerk, slaan, percussie. Toch een essentieel onderdeel van muziek. Ben je benieuwd naar het ontstaan van drumstellen, wil je een set mooie oude drumkits bewonderen? Kom dan op 20 & 21 oktober naar de Vintage Drumbeurs in De Griffioen in Amstelveen.

Gemist in 2007? Volgend jaar wordt de beurs weer gehouden.

Ga terug naar de Homepage

Lees verder

Don’t judge a song by its cover (deel 2)

Nemen we deze week een kijkje in de Top40, zien we twee covers in de Nederlandse hitlijst.

Voyage Voyage
Als eerste brengt Katrien Verbeeck alias Kate Ryan de jaren 80 hit Voyage Voyage opnieuw onder de aandacht. Belgische muziek kent zeer originele muziek, ik noem een Hooverphonic, Zita Swoon, dEUS, gebroeders Van Passel, maar de Belgische zangeres zoekt het succes in het coveren. Eerder zong zij al een cover van Mylène Farmers Désenchantée. Het origineel van Voyage Voyage werd in 1986 gezongen door Desireless, de in Frankrijk geboren zangeres Claudie Fritsch-Mentrop. Geniet bij deze live-versie trouwens ook van het fenomeen schoudervulling.

Ryan is niet de eerste die de dansklassieker uitbrengt. Bekijk maar eens de versie Vuela Vuala (1990) van de Mexicaanse boyband Magneto met bijbehorende danspasjes. Overigens treedt anno 2007 de inmiddels 55-jarige Fritsch-Mentrop nog steeds op met haar nummer. Even excentriek als vroeger, maar met dezelfde warme stem.

Don't mess with my man
Booty Luv zocht het in een recenter nummer: Don’t mess with my man uit 2000 van Lucy Pearl. Deze band, in 1999 opgericht door Raphael Saadiq (Tony! Toni! Toné!), Dawn Robinson (En Vogue) en Ali Shaheed Huhammad (A Tribe Called Quest), scoorde een grote hit met het op de Chic-sound geinspireerde funky nummer. Voor de volledigheid een link naar de cover van Booty Luv. Toch een geval ‘don't mess with the original'.

Ga terug naar de Homepage

Lees verder

Van Amerikaanse naar Schotse folk

De jonge Schot Paolo Nutini maakt eigen muziek, maar zingt ook graag covers als Rehab (Amy Winehouse), Crazy (Gnarls Barkley) en Natural Blues (Moby). Bij dit laatste nummer doet Nutini een goede poging het geluid van de Amerikaanse folkzangeres Vera Hall te evenaren. Eerder gebruikte zanger/componist Moby Halls nummer Troubled so hard om het bewerkt op zijn album Play (1999) te plaatsen.

Luister naar het origineel van Natural Blues/Troubled so hard



Moby haalde voor dit album zijn inspiratie uit de opnamens van Alan Lomax en diens vader John Avery Lomax. Eén daarvan was dus Troubled so hard dat Hall in 1937 zong voor de microfoon van vader Lomax. Play en daarmee Natural Blues werd een geweldig succes en zo raakte, met dank aan Moby, een nieuwe generatie bekend met het werk van Vera Hall.

Als Nutini en zijn fans beseffen dat hij niet zozeer het werk van Moby covert, maar dat van een talentvolle zangeres is dat opnieuw een mooie voortzetting van cultureel erfgoed.

Ga terug naar de Homepage

Lees verder

Heeft het Nederlandse muziekverleden toekomst?

In mijn jongere jaren had je Doe Maar. Dat was wel zo'n beetje de meest succesvolle Nederlandstalige band. En dan ook direct flink populair. Daarna werd de Top40 opgeslokt door het Engelstalige lied. Eigenlijk was tot, pak 'm beet, tien jaar geleden het Nederlandstalige product 'not done'. Nu hebben we gelukkig weer bands en rappers die de hit- en downloadlijsten bestormen. Niet dat dit de enige muziek is die gemaakt wordt uiteraard, maar het Nederlandstalige muziek was toch enige tijd weinig populair.

Zuivere volkscultuur
Zijn wij ons dan zo slecht bewust van ons eigen cultuurgoed? Heeft Nederlandse muziek eigenlijk wel echt wortels? In de tweede helft van de 20ste eeuw hadden we onze eigen Alan Lomax, Ate Doornbosch, die gewapend met een bandrecorder door het land trok om liederen op te nemen van amateurs, meestal bejaarden. Er wordt wel gesteld dat Doornbosch eigenlijk te laat was om de authentieke Nederlandse melodieën nog te kunnen horen: die waren al in de 19e eeuw verloren gegaan, omdat Nederland niet geïsoleerd genoeg is om een "zuivere" volkscultuur in stand te houden. (...) Zo'n vijfduizend van deze opnames van traditionele ballades worden bewaard in het archief van het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde en vertegenwoordigen een uniek stuk immaterieel erfgoed van Nederland. Bron: www.wikipedia.org

Het gaat best goed met het Nederlands product, maar misschien zou het nog beter gaan als we onze eigen muziekgeschiedenis zouden kennen?

Ga terug naar de Homepage

Lees verder

Don’t judge a song by its cover (deel 1)

Nederlanders zijn dol op Zuid-Europese muziek. En dan het liefst met Nederlandse tekst. Dat is zo lekker om mee te zingen.

Wat blijkt? Nederlandse covers van een oorspronkelijk Zuid-Europees liedje komen op nummer 1. In mei 2007 brengt Gerard Joling Blijf bij mij (Dit zijn voor mij de allermooiste uren) uit. Het nummer is een duet met wijlen André Hazes en een cover van diens gelijknamige nummer uit 1988. Het origineel is afkomstig van de Italiaanse zanger Pupo: Forse uit 1979.

Begin jaren 80 covert de Argentijnse zanger Sabú het nummer ook al succesvol (Quizas si, Quizas no). De versie van Joling staat elf weken op nummer 1, waarna Jeroen van der Boom die plek inneemt met zijn single Jij bent zo. Het is een cover van het Spaanse Silencio (2007) van David Bisbal die doet denken aan de muziek van Marco Borsato. Borsato op zijn beurt heeft in 1994 zijn grootste hit ook met een cover. Dromen zijn bedrog is een bewerking van het rustigere Storie di tutti i giorni (1982) van de Italiaan Riccardo Fogli.

Het wachten is op de volgende Nederlands/Zuid-Europese meezinger.

Ga terug naar de Homepage

Lees verder

Auteursrecht

Zoals je kunt lezen in het onderstaande bericht Michael Jackson hit plagiaat? hebben de gebroeders Van Passel lang gestreden om hun gelijk te krijgen. Waarom? Natuurlijk wil een auteur (een schrijver, fotograaf, componist etc) zelf erkend worden voor eigen werk. Het duo Van Passel heeft het gecomponeerd, Michael Jackson heeft het een hit gemaakt. Een prima samenwerking, ware het niet dat R. Kelly de eer en het geld ontving voor de compositie. Om te zorgen dat jij als componist of tekstschrijver je erkenning (meestal uitgedrukt in geld) krijgt is er het auteursrecht:

Auteursrecht is er om ervoor te zorgen dat auteurs (dat zijn niet alleen schrijvers, maar ook bijvoorbeeld schilders, dichters, componisten en fotografen) alles wat zij maken kunnen (laten) exploiteren en zo geld kunnen verdienen met hun werk. Net als ieder ander. Behalve deze financiële mogelijkheden van het auteursrecht, zorgt dit recht er ook voor dat de maker, de auteur, zeggenschap houdt over zijn creaties. In veel gevallen moeten anderen hem namelijk om toestemming vragen als ze zijn werk(en) willen gebruiken.
Bron: www.auteursrecht.nl

Strijd
Terug naar de gebroeders Van Passel. De strijd heeft twaalf jaar geduurd. Eenvoudig is het niet om aan te tonen dat jij het origineel hebt en dat vervolgens iemand anders aan de haal is gegaan met jouw versie. In het geval Van Passel/Jackson heeft het Hof in België besloten dat partij Kelly niét bewijst en zelfs niet aannemelijk maakt dat hij met de melodie ‘You are not alone’ een zelfstandig werk heeft geschreven. Bron: www.boek9.nl

Ga terug naar de Homepage

Lees verder